Deze tekst is gebruikt in het dossier samen met de duidende afbeeldingen.
Dossier:
Concept
wandeling:
De wandeling vertrekt in de Dossinkazerne en dit met exact 1631 mensen. Het gaat om een symbolische wandeling die als doel heeft ervoor te zorgen dat deze feiten niet vergeten worden maar met het nodige respect worden herdacht. Het aantal deelnemers aan deze wandeling is 1631, dit aantal staat symbool voor de 1631 gedeporteerden die op het XXste Transport zaten. De wandeling op zich is het startschot van een hele reeks herdenkingsactiviteiten zoals de tijdelijke tentoonstelling in Dossinkazerne, een publicatie, een educatief pakket en dergelijke. Tijdens de wandeling van ongeveer 6 km zorgt een licht- en hoorspel voor de ultieme beleving van de feiten die zich voordeden op 19 april 1943. Het hoorspel kan zowel tijdens de wandeling als op de tijdelijke tentoonstelling gebruikt worden. Bij de start van de wandeling krijgen de deelnemers een audiogids, die op bepaalde punten van het traject zal geactiveerd worden.
In hun oortjes horen de deelnemers bij het begin een gedicht voordragen: …………… .Tijdens de wandeling horen de deelnemer getuigenissen van of verhalen over de mensen die op dit transport zaten. De vertellingen worden afgewisseld met muziekfragmenten. Dit kan speciaal voor dit event gecomponeerde muziek zijn of bestaande muziek van Joodse componisten of muziek uit die periode. Voorstel Amber? Op de achtergrond hoor je in het begin wat gestommel, geroep en vervolgens een trein die traag vertrekt. Later zal dit geluid aanzwellen tot het moment waarop piepende remmen te horen zijn en alle geluid stil valt. Dan beginnen de geweerschoten en het geroep. Dit gebeurt op de plaats van de bevrijding. Daarna komt de trein terug rustig op gang.
borden:
Langs de kant van de spoorweg zullen borden staan van in Mechelen tot aan het rode baken tussen Boortmeerbeek en Haacht. Op deze borden is telkens de naam van een van de gedeporteerden te zien alsook hun nummer en eventuele foto indien deze gekend is. Ook hun geboorte- en – indien gekend – de sterftedatum. Op deze manier krijgen mensen een indruk van de verschillende leeftijden die op dit transport zaten. Door middel van de kleur die gebruikt wordt op de borden wordt er een onderscheid gemaakt tussen degenen die de horror overleefd hebben, degenen die succesvol ontsnapt zijn en degenen die deze tragische gebeurtenissen niet overleefd hebben.
lichtspel:
De reden waarom er in eerste instantie voor een lichtspel gegaan wordt is aangezien licht in het Joodse geloof ontzettend belangrijk is. Het symboliseert de hoop maar ook het leven dus alles waar dit transport over ging.
Het lichtspel begint reeds bij aanvang van de wandeling. Op de plaats waar de stormlamp zou gestaan hebben voor de ontsnapping zal een rode zoeklamp de lucht in schijnen. Deze is reeds zichtbaar van op enkele kilometers dus ook vanuit Dossinkazerne. De mensen stappen als het ware naar dit lichtpunt van hoop toe. Tijdens de wandeling zullen de borden die langs het traject opgesteld staan langs onder met een spot verlicht worden die zijn energie haalt uit een zonnepaneeltje. Nadien – als de borden blijven staan – is dit niet meer het geval. Door het gebruik van fluorescerende verf in de borden zullen – indien er ‘s nachts/ in het donker een trein langskomt – de borden zichzelf verlichten en nog steeds zichtbaar zijn voor de eventuele passagiers in de trein.
Een volgend punt waar licht zeer belangrijk zal zijn is op het einde. Als de deelnemers aankomen aan het einde van de wandeling, op de grens Boortmeerbeek/Haacht brandt alleen de rode lichtbaken. In hun oortjes horen de deelnemers een gedicht voordragen: Schwarze Flocken van de Joodse dichter Paul Celan uit 1943. Muziek weerklinkt, eerst rustig en sereen, stilaan aanzwellend terwijl ook het licht dit tempo volgt – want naast de rode spot zullen tegelijkertijd 1631 witte lampjes aangaan – tot een apotheose weerklinkt en de hele plek baadt in het licht. De wandeling wordt beëindigd met de ‘Ode an die Freude’.
Extra’s:
publicatie:
De mensen krijgen tijdens de wandeling ook een publicatie mee. Hierin staat het verhaal dat hen wordt verteld, de getuigenissen en de foto’s en/of namen van de gedeporteerden. Deze kan nadien ook verkocht worden om zo mee het event te financieren.
tijdelijke tentoonstelling Dossinkazerne:
Bovenaan het nieuwe gebouw van de Dossinkazerne is een ruimte vrijgehouden voor tijdelijke tentoonstellingen. Daar kan gedurende een aantal weken een tentoonstelling lopen i.v.m. de bevrijding op het XXste transport. Zoals reeds gezegd kunnen hier elementen uit de start van de herdenking gebruikt worden zoals het hoorspel, de publicatie en de getuigenissen. Ook zijn er videobeelden van getuigenissen voorhanden die hier gebruikt kunnen worden.
Relevantie: herinneringseducatie
De relevantie van het hele project bevindt zich in de herinneringseducatie waar momenteel veel aandacht voor is, 100 jaar na de eerste Wereldoorlog. Het is de bedoeling om de gebeurtenissen van de 75 jaar geleden met eer te herdenken.
Samenwerking:
De Dossinkazerne:
voor de locatie, publiciteit en ter beschikking stellen van hun research
De Vlaamse overheid:
Voor financiële steun
De gemeentes Mechelen, Boortmeerbeek, Haacht:
Om te zorgen dat het event – dat bij alle drie de gemeentes historie heeft – mogelijk gemaakt kan worden aangezien deze op de verschillende grondgebieden zal plaatsvinden.
De NMBS:
Om voor 1 avond de sporen ter beschikking te stellen.
Maar ook om het mogelijk te maken de borden er te plaatsen en te laten staan voor enige tijd.
Het conservatorium van Mechelen voor de stemmen en muziek voor het hoorspel: Voor het inspreken van de stemmen zouden we bovendien ook beroep kunnen doen op enkele bv’s zoals Jan DeCleir of woordkunstenaar Francis Verdoodt (ook van de streek trouwens).
Voor de muziek vervolgens zouden we de Kolachni broers en Scala contacteren. Nadien kan de cd trouwens ook verkocht worden.
Lucht en verkeersveiligheid:
Voor de rode lamp die naar boven schijnt moeten we zeker toestemming hebben zodanig dat deze niet storend is voor eventuele vliegtuigen en dergelijke.
Uniek: 1 avond maar als startschot voor een reeks evenementen
Verhouding:
eenmalige wandeling
tijdelijke tentoonstelling in de Dossinkazerne
borden blijven staan langs de spoorweg zodat mensen ook gewoon op de trein de beleving kunnen ervaren.
publicatie voor en na wandeling die verkocht kan worden of als deel van de tijdelijke tentoonstelling kan gebruikt worden.
Link naar:
Dossinkazerne
waar we ontzettend goed onthaald zijn en al de info mochten gebruiken die er voorhanden is.
boek XXste konvooi
Hier stond duidelijk wat er waar is gebeurd maar ook wat er aan vooraf is gegaan. Dit boek en de tekst erin zou deels kunnen gebruikt worden voor in het hoorspel en de publicatie.
getuigenis Regina Korchmal
In dit boek werden nog enkele zaken verduidelijkt i.v.m. het vertrek en wat er tijdens het transport is gebeurd als ook de verdeeldheid binnen de wagons.
website met getuigenissen
Hier konden we veel informatie vinden van mensen die het transport hebben overleefd en dit konden delen.
sleutelmoment: ontmoeting Laurance Schram
Tijdens de zoektocht kwamen we al snel in contact met Laurance Schram wie al bijna 10 jaar met haar onderzoek bezig was over onder andere het XXste transport en net haar thesis hierrond had afgewerkt. Ook zij gaf ons toegang tot een ontzettend groot deel van het archief omtrent deze materie. Enkele van deze zaken hebben we enkel daar kunnen bekijken en beluisteren zoals de video getuigenissen en mogen wel gebruikt worden in bv een tentoonstelling maar niet in een privé werk of buiten de Dossinkazerne.
Beelden en foto’s:
by night to be continued
…. zelf nog te maken en bewerken …
Linde Perdaens 